Γαλέριος, Γάιος Βαλέριος Μαξιμιανός

(Gaius Valerius Maximinianus Galerius, 242 – 311 μ.Χ.). Αυτοκράτορας του Ανατ. Ρωμαϊκού κράτους (305-311). Ανακηρύχθηκε καίσαρας το 293 στη Νικομήδεια. Σύζυγος της κόρης του Διοκλητιανού, για χάρη της οποίας χώρισε την πρώτη γυναίκα του, είχε την αμέριστη υποστήριξη του πεθερού του πολύ πριν από τον δεύτερο γάμο του. Ως έδρα του είχε το Σίρμιο (σημερινή Μιτρόβιτσα στη Νέα Γιουγκοσλαβία) και στη δικαιοδοσία του ανήκαν η Μακεδονία, η Στερεά Ελλάδα, η Πελοπόννησος και η Κρήτη. Άξεστος και βίαιος χαρακτήρας, διακρίθηκε κυρίως ως στρατιωτικός ηγέτης. Αμέσως μετά την ανακήρυξή του σε καίσαρα, άρχισε πόλεμο στον Δούναβη εναντίον διαφόρων λαών της περιοχής που διήρκεσε τέσσερα χρόνια (293-296). Από αυτούς οι Κάρποι, που ήταν οι φοβερότεροι πολεμιστές απ’ όλους, νικήθηκαν και μεταφέρθηκαν στη δεξιά όχθη του Δούναβη, σε περιοχή της σημερινής Ουγγαρίας, ως άποικοι. Τη νίκη αυτή ακολούθησε η μεγάλη ήττα του στην Ασία από τον βασιλιά της Περσίας Ναρσή, με αποτέλεσμα να του επιβάλει εξευτελιστική ποινή ο πεθερός του. Το 297, όμως, ο Γ. νίκησε τον Ναρσή στα όρη της Αρμενίας και τότε αποκαταστάθηκε η φήμη του. Άνθρωπος εμπαθής και φανατικός ειδωλολάτρης, ήταν ο κύριος εισηγητής του διωγμού των χριστιανών επί Διοκλητιανού (από το 303). Την 1η Μαΐου του 305, όταν ο Διοκλητιανός και ο Μαξιμιανός αποχώρησαν από την εξουσία, ο Γ. ανακηρύχθηκε Αύγουστος της Ανατολής και ο Κωνστάντιος ο Χλωρός Αύγουστος της Δύσης. Είχε έδρα τη Θεσσαλονίκη, όπου διέταξε να χτίσουν ένα οικοδομικό συγκρότημα ανακτόρων, στο οποίο ανήκε πιθανότατα και το γνωστό σωζόμενο θριαμβικό τόξο, η ΚαμάραΑψίδα του Γ. Οι αλλεπάλληλες αποτυχίες του Γ. στην πολιτική και στους πολέμους τον ανάγκασαν όταν πέθανε ο Κωνστάντιος, να αναγνωρίσει ως αυτοκράτορα της Δύσης τον Μεγάλο Κωνσταντίνο. Το 310 αρρώστησε βαριά και, λίγο πριν από τον θάνατό του, εξέδωσε διάταγμα αναστολής των διωγμών των χριστιανών (30 Απριλίου 311), τους οποίους καλούσε να προσευχηθούν για τη σωτηρία του. Το διάταγμα αυτό υπήρξε ουσιαστικά το προοίμιο της επικράτησης του χριστιανισμού. Η «Καμάρα», γνωστή και ως «Αψίδα του Γαλέριου», στη Θεσσαλονίκη.